حجت الاسلام سید محمد ثقفی در مورد جایگاه تعاون و همکاری در آموزه های دینی به خبرنگار مهر گفت: یکی از مفاهیم اصلی اجتماعی و فرهنگ اسلامی تعاون اجتماعی است. آیه معروف وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ خداوند می فرماید در کارهای نیک تعاون کنید. ارتباط افراد در جامعه در مرحله اول مناسبات اجتماعی است و تعاون و همکاری آنها با یکدیگر در مرحله دوم است. در آیه دیگر خداوند می فرماید قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى بگو من شما را به یک مسئله دعوت می کنم و آن این است که برای خدا جمعی و تکی قیام کنید.
وی افزود: در این آیه همکاری جمعی ابتدا مورد تأکید قرار گرفته و بعد به صورت فردی خطاب کرده است. همکاری جمعی مانند قطرات باران می ماند که در یک قطره بودنش اثری ندارد، اما به صورت انباشته و مداوم نیروی شگرفی تولید می کند. امیرالمؤمنین(ع) همیشه بر جماعت تأکید می کرد و می گفت جماعتی کار کنید. آیه های معروفی است که در کارهای خیر سبقت بگیرد سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ، و «فَاسْتَبِقُوا الخَيْرَاتِ إِلَى الله مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا»در اخلاق اسلامی پیشی گرفتن در کارهای خیر مطرح است و آن نشانگر اراده آدمی و تلاش او در انجام کارهای خیر است که همیشه در جلوی دیگران باشد. نتیجه این اراده و مطالبه هم خود به خود به همکاری جمعی منجر می شود.
این محقق و پژوهشگر مسائل فرهنگی تصریح کرد: وقتی تاریخ اسلام را مطالعه می کنیم تعاون به صورت عملی را هم خدا به جامعه خطاب کرده است. انَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ این مَن، مَن کلی است یعنی تک تک دینداران مساجد را عمران کنند. وقتی پیامبر اسلام از مکه به مدینه آمد با همکاری جمعی مسلمانان مسجدالنبی را ساخت. همکاری جمعی در نمازهای جمعه هم مطرح است. لذا گاهی کارها را نمی شود فردا انجام داد بلکه باید هر کسی گوشه ای از کار را بر عهده بگیرد. در روایات هم داریم کسی که تکی زندگی می کند مال شیطان است مانند بره ای که از گله دور می افتد و نصیب گرگ می شود.
استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اظهارداشت: حدیث معروف یدالله مع الجماعه یکی از مفاهیم اصلی در فرهنگ اسلامی است. همکاری جمعی سبب می شود که ملت ها از انحطاط و زوال باز بمانند.
ثقفی در مورد اینکه وضعیت روحیه تعاون و همکاری در جامعه ما چگونه است اگر پائین است دلایلش چیست هم عنوان کرد: دوره جدید یک واکنشی به انحصار طلبی و انحصارگرایی دوره دولت قبلی است که یک خودباوری افراطی و اعتقاد به اینکه ما آدمهای خوبی هستیم و درکارما هیچگونه خطایی نیست بود. علاوه بر این به صورت باندی و فرقه ای کار می کردند و با یک بدبینی به دیگران و خود را حق می دانستند که این مسئله آثارش را هم در عدم مشارکت گروه ها در اقتصاد، در سیاست بین الملل گذاشت که امروز دامنگیر جامعه ماست.
استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد درباره اینکه چگونه می شود تعاون و همکاری را در سطوح مختلف اجتماعی نهادینه کرد هم اظهار داشت: با اشاعه کارهای جمعی و به صورت سهامی می توان روحیه تعاون را در جامعه نهادینه کرد. برای مثال ورزش در قدیم به صورت رقابت انفرادی بود، اما امروزه ورزش های گروهی حرف اول را می زنند. سهام گذاشتن و مشارکت در کارهای سهامی هم امروزه مطرح است. دولت آقای روحانی هم می خواهد با انخصار طلبی و رانت خواری مبارزه بکند و اقتصاد را با مردم پیش ببرد.
نظر شما